NATO’nun yeni Stratejik Konsepti’nde Çin detayı: ‘İttifak Asya-Pasifikleştirilmeye çalışılıyor’

NATO’nun Madrid’deki önderler doruğunun sonuç bildirisi yayımlandı. İttifakın Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, müttefiklerin yeni Stratejik Konsept evrakını kabul ettiğini duyurdu. Bu evraka göre ittifak, ‘Rusya’dan kaynaklı Doğu’ tehlikesine bir de ‘Çin’den kaynaklı Asya-Pasifik’ tehlikesini ekledi.


Liderler doruğunun ardından yapılan açıklamaya göre Rusya, NATO tarafınca ‘doğrudan tehdit’ kategorisine yerleştirilirken, Çin de ‘sistematik rakip’ olarak belirlendi. Bunların yanı sıra kendini ‘benzersiz, temel ve vazgeçilmez’ olarak tanımlayan NATO, Çin Halk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu içinde ‘derinleşen stratejik ortaklıklığın’ kendi ‘değerlerine ve çıkarlarına karşıt düştüğünü’ evrakın hususları ortasına eklemekten geri durmadı.


Rusya: NATO’nun kararları yalnızca kıtada değil, dünyanın geri kalanında da güvenliği tehlikeye atıyor


NATO’nun sonucuna birinci reaksiyon Rusya’nın Devlet Duması Milletlerarası Alakalar Komitesi lideri Leonid Slutsky’den geldi. Slutsky, “Yeni stratejik konsept bir çıkmaz sokak, Madrid tepesinin kararları yalnızca kıtada değil, dünyanın geri kalanında da güvenliği tehlikeye atıyor” dedi. Ayrıyeten Slutsky, NATO’nun yeni konseptinin ‘savaş barıştır’ manasına geldiğinin altını çizdi. Rusya, ‘görünüşte unutulmuş olan’ Soğuk Savaş ‘klişelerinin’ askeri blokta bir daha kullanılmaya başlandığı görüşünde.


Çin: NATO’nun kendisi dünyanın çeşitli yerlerinde sıkıntılar yaratıyor


Çin’nin BM Daimi Temsilcisi Zhang Jun
ise, Çin’in NATO’nun yeni stratejik konseptinin tesirleri konusunda son derece telaşlı olduğunu söyleyerek “Bazı NATO başkanları son vakit içinderda öteki ülkeleri bir tehdit olarak tasvir ettiler. Fakat gerçek şu ki, NATO’nun kendisi dünyanın çeşitli yerlerinde meseleler yaratıyor. Avrupa’ya güvenlik getirmekte başarısız olmakla kalmadı, hem de çatışma tohumlarını da ekti” açıklamasında bulundu. tıpkı vakitte Çin NATO’yu, Asya-Pasifik bölgesinde ‘hayali düşmanlar’ aramamaya ve ‘yapay çelişkiler ve anlaşmazlıklar’ yaratmamaya çağırdı.


Gazeteci ve muharrir Gökhun Göçmen, Stratejik Konsepti Çin açısından kıymetlendirerek, Batı’nın Rusya ve Çin’e karşı tavrının art planını ve bundan daha sonraki sürecin nasıl işleyebileceğini Sputnik’e anlattı.


‘Geçen sene Avrupa ülkeleri Çin konusunda ABD ile bir arada hareket etmemişlerdi, artık tıpkı ülkelerin ABD’nin trenine bindiğini görüyoruz’


Göçmen, NATO’nun 2010 yılında da bir stratejik konsept ilan ettiğini hatırlatarak şu sözleri kullandı:

“En son o tarihte Çin vurgusu yoktu ancak kademeli olarak ABD’nin de öncülüğünde olan bir müddetç ile bir arada Çin NATO’nun radarına girdi diyebiliriz. NATO Çin’i uzun vakitten beri esasen takip ediyordu. Geçen senede Çin konusu gündeme gelmişti fakat orada Avrupa ülkeleri aslında ABD ile bir arada hareket etmemişlerdi. Örneğin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron o devirde yaptığı açıklamada NATO’nun Transatlantik ittifakı olduğundan bahsetmiş ve Asya’da fazlaca fazla işinin olmadığını söylemişti. Ayrıyeten Macron Asya-Pasifik bölgesinde Çin’e sırtlarının dönülmemesi gerektiğini belirterek ‘Çin hakkında ön yargılı olmamalıyız’ sözünü kullanmıştı. Lakin olağan Rusya’nın Ukrayna operasyonuyla birlikte aslında Batı cephesinde istikrarlar değişti ve stratejik özerklik siyaseti izleyen Avrupa ülkelerinin birçoğunun da Almanya ve Fransa dahil olmak üzere ABD’nin treninde vagona bindiğini görüyoruz.”

‘NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi üzere bir tabloyla karşı karşıyayız’


ABD Lideri Joe Biden’ın uzun vakitten beri Çin’i ‘kuşatmak istediğini’ söyleyen Göçmen, “Bu noktada da çeşitli adımlar attı. Asya-Pasifik özelinde QUAD’ı kurdu. Buna Asya’nın NATO’su diyenler de var lakin halihazırda teşhir edilmiş bir askeri ittifakı da kullanmak istediği bugün daha açık halde görülüyor. Bu tepeye özel olarak Asya-Pasifik bölgesinden de dört ülke davet edilmişti; Japonya, Yeni Zelanda, Avustralya ve Güney Kore. Japonya burada kıymetli zira Japonya uzun müddetten beri Fumio Kişida iktidarından bu yana ABD siyasetlerine daha yakın bir çizgi izliyor. Son kararlara baktığımız vakit NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi üzere bir tabloyla karşı karşıyayız” şeklinde konuştu.


‘NATO, Çin ile diyaloğa açık olduklarını öne sürüyor, bu diplomatik bir atılım olsa da temelinde Çin’in sistematik bir rakip olduğunu söylemiş olduler’


29 Haziran’da NATO başkanları tarafınca onaylanan stratejik konseptti Çin özelinde pahalandıran Göçmen, “Esas olarak ‘Çin’ sistematik bir meydan okumadır’ sözünü kullanıyor. Çin’in Transatlantik ittifakının çıkarlarına, bedellerine meydan okuduğundan bahsediyor. Çin’in global çapta artan tesirini kabul etmekle bir arada, stratejisinin opak yani saydam olmadığından ve belgisiz olduğundan dem vuruyor. ayrıyeten Transatlantik ittifakının bu sistematik meydan okumalara ittifak halinde cevap vereceklerini söylüyor. birebir vakitte bir öteki hususta ise Çin ile diyaloğa açık olduklarını öne sürüyorlar. Bu doğal görünen o ki diplomatik bir atak. Temeli, Çin’in ‘sistematik bir rakip’ olarak bugünkü açıklanan dokümanda kendisine yer bulmuş olduğu” dedi.


‘NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi, Transatlantik ittifakının Çin’in güvenliği değerine genişletilmesi demek’


Göçmen, NATO tarafınca yayınlanan dokümana ve hususlarına dair Çin’in muhtemel reaksiyonundan bahsederek şunları aktardı:

“Sistematik rakip konusunda ABD nin NATO’ya bu biçimde bir ibareyi sokması, NATO’nun radarına Çin’i rakip olarak sokması, ilerleyen günlerde Çin’in de reaksiyonla müsabakasına sebep verecek. Dün de aslına bakarsanız Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien yaptığı açıklamada bu hali ‘Soğuk Savaş’ mantığına benzetti. Licien, ABD’nin yaptığını ‘Eski şişede yeni şarap satmaya çalışıyor’ halinde yorumladı. Ayrıyeten ‘Daha evvel Sovyetler Birliği’ne dönük uyguladığı taktikleri şu anda da uyguluyor’ diye konuştu. Çin, Ukrayna krizi özelinde de daima ‘güvenliğin bölünmezliği ilkesinden’ bahsetmişti ve güvenlik örgütlerinin yahut ülkelerin tek tek güvenliklerinin öteki ülkeler kıymetine genişletilmemesi gerektiğinden de dem vurmuştu. Ancak bugün gelinen noktada görüyoruz ki, NATO’nun Asya-Pasifikleştirilmesi aslında Transatlantik ittifakının güvenliğinin Çin’in güvenliği kıymetine genişletilmesi demek.”

‘Çin’e yönelik alınan kararlarla ilgili Avrupa Birliği içerisinde homurdanmalar başladı’


Ukrayna krizinin başlarında ABD ve Avrupa’daki ülkelerin kendi yanlarında görmek istediği Çin’e ölçülü bir siyaset yürüttüğü ve ondan sonrasındasında bundan vazgeçtiği konusuna da açıklık getiren Göçmen, “ABD, Rusya ve Çin’in üstündeki ilgiyi yanlış tasvir etmeye çalışıyor ve bunda da nazarance başarılı oldu. Zira bir daha NATO’daki bu stratejik dokümanda Rusya ve Çin’in partnerliğinden, iştirakinden bahsediyor ve bunun ‘kendilerini huzursuz ettiğini’ söylüyor. ötürüsıyla ABD ve İngiltere’nin önderliğindeki blok, Rusya ve Çin içindeki bağlantıları de yanlış tasvir ederek bir ilüzyon yarattı. Lakin uzun vadede bunun fazlaca fazla geçerli olacağını düşünmüyorum. Zira şimdiden Çin’e yönelik kararlarla ilgili Avrupa Birliği içerisinde homurdanmalar olduğunu görüyoruz. Örneğin Belçika Başbakanı yaptığı açıklamada ‘Rusya üzere Çin’e de sırtımızı dönmemiz, yapmamız gereken en son şey’ cümlesini kullandı. Ukrayna krizinin sıcaklığı Avrupa ülkeleri üzerinde tesirini devam ettiriyor fakat uzun vadede ben bunun askeri bir atağa dönüşeceğini düşünmüyorum. Siyaseten bir hal olacaktır” dedi.
 
Üst